ادبی
-
زنان نام دار تاریخ
گوهرشاد بیگم نگارش: دستگیر نایل تیموریان هرات،عصر درخشانی را در خراسان نه، بلکه در منطقه گذرانیدند.در زمان حکمروایی شاهان تیموری…
بیشتر بخوانید » -
شکوه و عظمت حافظ از نظر نیچه و گویته
نگارش : اسماعیل فروغی دریک برش کوتاه از زبان گهربار نیچه و گویته دو شاعر وفیلسوف بزرگ ونامدارغرب…
بیشتر بخوانید » -
باده نوش شب
سليمان لايق سپيده میدمد و من اسيرِ ديو شبم بهار میرسد و من هنوز تشنه‌لبم كجاست ساقىِ فرداپرستِ عهدِ كهن…
بیشتر بخوانید » -
بقلم مژگان فرامنش
باید کشید نقش سپید و سیاه را ارّابه‌ها و دایره‌ی اشتباه را اندوه‌نامه‌های جهان را تمام نیست بنشین که سر…
بیشتر بخوانید » -
و خدا شیطان را آفرید
طنزی از زلمی رزمی خدا شیطان را آفرید و سپس به گناه دوست نداشتن آدم ( ابولبشر) گوشهایش گرفت و…
بیشتر بخوانید » -
دوست دارم این وطن را
بقلم اکادمیسین سلیمان لایق دوست دارم این وطن را دوست دارم این وطن را دوست دارم سنگ او را، کوه…
بیشتر بخوانید » -
مرد و نامرد
زنده یاد کاندید اکادمیسین اکرم عثمان ویانا- ثور1361بازهم ورق بر گشته بود. استاد پیر دست به عصا میخواست به بار گاه امیر جدید برود، به بارگاه امیری که رهین دست بازیگر روزگار بودو زور و زر را از باد یافته بود. در آستانه، با این که همه آن استاد بزرگ وزبان گویای زمانه را میشناختند کسی سلامش نکرد وراهشنداد. حاجبان همان حاجبان قدیم بودند، همان هایی که به نرخ روز نان میخوردند و نبض زمانه را نیک میشناختند.استاد خود سلام کرد ودر برابر نوکران تعظیم معنی دارای نمود. فرومایه ترین آنها که روزگاری در برابر استاد دولامی شد واز فرطچاپلوسی، بار ها کفشهای استاد را پیش پایش گذاشته بود با سردی پرسید:کی ره کار داری ؟ اینجه چه میخایی؟استاد با تواضع جواب داد:چیزی نمی خایم، مه قاسم استم خواننده قدیمی دربار، آرزو دارم امیر جدید سلام کنم.حاجب گفت: عجب!قاسم گفت: چه عجب مگم سلام کردن به امیر مایه تعجب است ؟حاجب گفت: مگم امیر هنوز خواب هستند.با آنکه نزدیک چاشت بود وهیچ امیری نباید تا آن گاه بخوابد قاسم دم نزد وپرسید:آیا می تانم معطل شوم ؟حاجب مردد ماند. دیگری که کمتر بی حیا بود، خشک وخنک رو به همکارش گفت:بمانیش که بیایه : چه میشه ؟استاد وارد تالار بزرگی شد که سقف چراغانی، بلند و منقش گچبریهای زیبایش روی ده ها ستون مرمری استوار بود واز زیر چون«نگارستان مانی » مینمود.کسی به استاد تکلیف نشستن نکرد . درباریان که بیشتر همان درباریان قدیم بودند، نادیده اش گرفتند، به ناچار با نفس سوخته دم دروروردی بر ستونی تکیه کرد ودم گرفت. استاد یکا یک را از نظر گذاراند:» محب السلطنه » وزیر درباره سابق را که خدمتگزاری چالاک وحراف بود وهمواره امیر سابق را طواف میکرد و صدقه و قربان میشد.» شجاع السطنه » وزیر جنگ سابق را که در هیچ جنگی نجنگیده بود و با فرمانی مفتخر به چنین لقبی بود.« امین الدوله»وزیر مالیه،سابق را که گنجبری چابک و تردست بود و در روز روشن سرمه از دیده میدزدید، جیبهایش را از پول بیت المالمی انباشت و در انظار به خاطر تظاهر فقر، لبهایش را به خاک میمالید.« دبیر الدوله» وزیر هنر سابق و شاعر کژقلم را که در مدیحه سرایی و ثنا خوانی و چاپلوسی سر آمد روزگار بود و فرمانروای وقت را ظلالله و شاه شاهان میخواند.بالاخره همه و همه کنار هم مثل هم گویی از نو به منصب رسیده اند و چون کودکان معصوم و مظلوم اند در یک ردیف پهلو به پهلو نشستهبودند.استاد سر سپید و بزرگش را می جنباند و غرق در گذشته میشود…***« غازی مرد» بر اورنگ شاهی نشسته است و شمشیری مرصع به کمر دارد. قندیلها و چراغها از بالا گرد طلا میریزند و صورت شاهشاهان را نورانی تر مینمایانند.قاسم « در باری» میخواند و رودبار مواج و نواگر صدایش زیر سقف بلند تالار طنین می اندازد و گوشهای مجلسیان را مینوازد. شاه درخلسه عاشقانه فرو میرود و در باریان در جذبه دلقکانه، قاسم و امیر چون جسم و جان بودند، یکی بر دلها حکومت میراند و دیگری برجانها.در آن شب که هنوز فصلی از سلطنت امیر نگذشته بود « دابس » سفیر حسن نیبت امپراطوری زرد موها و سبز چشمها نیز مهمانخوان نعمت امیر بود و چنان جلوه میکرد که انگار فرادستش دستی وجود ندارد. امیر بی اعتنا به « دابس» بر شمشیر بران و دانهنشانش تکیه کرده و با سری سر شار از شور، آزادی و وارسته گی به نوای رودبار زمزمه گر صدای قاسم گوش میدهد:قدمی که بر نهادی به وفا و عهد یاراناگر از بلا بترسی قدمی مجاز باشد***گرچه گرد آلود فقرم شرم باد از همتمگربه آب چشمه خورشید دامن ترکنمسرشک شوق در دیده گان شاه فرهیخته دور میزند و شاه قلی های سبک مغز و تنک مایه به تقلید از امیر ، بوزینه وار سر های چربمعطر شان را با زیر و بم سرهای گونه گونه قاسم که آغازگر فصل و دورانی در مطربی و ساز بودهم آهنگ میکنند و مانند عروسکهایکوکی از حالی به حالی میشوند.«دابس» که از دیرگاه در دری را با دهان گشاد و دره مانند و مردارش تفاله میکرد و قند پارسی را از نمامان و دلقکان و خرقه پوشان وچاکر صفتان از طریق استراق سمع و از پشت دیوارهای پست و بلند و سرگوشی با موشها و کور موشها آموخته بود از روی تصنع رو بهقاسم لبخند میزند و هی هی میگوید و قاسم در پاسخ چنین میخواند:گر افتد آن غزاله دولت به چنگ مااز همت بلند رها میکنیم مامی میخوریم و نعره مستاند میکشیمبا این دو روزه عمر چها میکنیم ما« دابس » که صدای خوشی داشت و هنر دوستی را از هنر وران نیم قاره آموخته بود به خاطر اینکه چون پینه سر آستین خود را به جمعصاحبدلان پیوند بزند و خوش طبعی کند،از مسندش پایین آمد و کنار قاسم روی تشک نشست. استاد لب فرو بست و مجلسیان سراپاحیرت شدند. دابس کت کت خندیده دست به شانه قاسم گفت:استاد شما خیلی خوب میخانید مثل استادان هندی!استاد گفت عجب میفرمایید اما:قدر زر زرگر بداندقدر جوهر جوهریقدر گل بلبل بداندقدر قنبر را علی«دابس» به معنی تلخ کنایه استاد رسید ولی استادانه خشمش را فرو خورد وبه رویش نیاورد.سپس با خوشرویی پرسید:استاد آیا به من ساز و آواز یاد میدهید؟ من در هندوستان کمی هارمونیه یاد گرفته ام .قاسم جواب داد:با سرو چشم ، چرانی ، شما مهمان استین ، شما سفیر حسن نیت استین !ما حق خدا همسایه رانیک میدانیم.« دابس» که مرد زیرکی بود پاسخ داد:تشکر استاد ما ازین هم نزدیک تریم. ما چون شما اهل خانه می باشیم !حرف دابس چون خنجری بر جگر خونین استاد خلید ، ولی خود را نباخت وبا خوشرویی پنجه های دابس را روی پرده های هارموینهگذاشت وسری را یادش داد و آن گاه گفت:– جناب سفیر ، لیاقت و کاردانی و هنر دوستی و اعجاز انگشت های شما کم از کلک هنر آفرین ساحران هندی نیست . آفرین صد آفرینحالا من بیتی میخوانم وشما آن بیت را تکرار کنید تا همدل وهم صدا شویم.دابس گفت : بسیار خوب بسیارخوب بخانید !استاد دوباره هارمونیه را پیش کشید و در سر ( بیر می ) چنین آوا سرداد.مکتب ماست جای استقلالسرنمودن فدای استقلالدرس ما نکته های آزادیسبق ما هوای استقلالدابس گیچ وسر گشته و پشیمان و دست و پاچه و خود باخته استاد را تعقیب کرد وبا صدای لرزان و هراسان ، آن شاه فرد را که ندایتمام کوه ها و دریاها ووادی ها و ابر ها و بارانها وسیلابها و بادها و فصل ها و سالها و آدمهای این آب و خاک بود چار و ناچار خواند وآزاد مردان کف زدند و گردن افراشته دابس از مهره شکست و چهره اش که چون آفتاب کاذب امپراطوری از اشک و خون فرو دستانجهان روشن بود و هرگز رنگ نمی باخت ، نخستین بار بیرنگ و پریده رنگ شد ازآن پس آفتاب آزادی فراز قله های برفپوش «هندوکش» طلوع کرد و بادها این بشارت را از هندوکوه به گوش موجهای هیرمند رسانید و موجهای هیرمند آنرا به گوش «سیستان» و «ریگستان» بُرد و سیستان و ریگستان آنرا به «اباسین» و «سفید کوه» و «سیاه کوه» گفت. و آن گاه خبر پیروزی استاد هنر بر استاد سیاست،عالمگیر گشت.دیگر برنده و بازنده هویدا گشت مجلسیان بعد از عرض ادب به شاه راهی خانه های شان شدند، قاسم نیز میخواست برود اما شاهشاهان که سرو سرور دلاوران بود با اشارت انگشت اجازه رفتنش نداد. وقتی تنها شدند شاه حقشناس و سخندان متین و شاد و خنداناز تخت فرود آمد و به قاسم نزدیک شد. قاسم بی درنگ و با تمام وجود دست به سینه به احترام برخاست امیر قاسم را در آغوش کشید وسر و صورتش را غرق بوسه کرد، قاسم خواست دست شاه را ببوسد ولی امیر به سرعت دستش را پس کشید و با کمی عتاب گفت:نی این چه کاریست که میکنی؟قاسم جواب داد: دست فیاض، پر بار و پر برکت شاه در خور بوئیدن و بوسیدن است. مردم نان و نوا و عدل و داد را ازین دستها یافته انداز دست هایی که با شمشیر حق حافظ حقوق یتیمان و یسیران است.شاه گفت: نی استاد، دهان گهربار تو از گنج های شاهی بر تراست. دهان تو خود گنج است، گنجی شایگان، صدای تو صدای مردماست صدای مردمی که مه خدمتگار شان استم، ازی خاطر این دهان و دندان و سینه سوزان بر مه مقدس است.سرشک شوق و سپاس از چشم های گیرا و مردانه و جذاب و خمار آلود قاسم چون دانه های مرواریدی اصیل سرازیر می شود وگریبانش را تر می کند و شاه آن غازی مرد گوهر شناس و جوهر شناس منقلب می شود و بی درنگ با دستمال پرنیانی و نرمش آنمروارید ها را می رباید.اما «دابس» آن مداری خوش خط و خال، چون مار آستین در مغز و روح و جیب و جامه درباری ها خانه می کند و با زهر کشنده هلاهلدربار را می آلاید. موریانه ها پایه های تخت تبار جمشید را می خورند و جام جم با شرنگی بی درمان، مکدر و آلوده میگردد، نمک خورها نمکدان شکن می شوند و دنیا را توفان سیاهی و بی باکی و بی وفایی فرا میگیرد. شاه نمیداند تیغ کین را کدام کین توزی حواله میکندو خدنگ زهر آگین را چه تیر اندازی پرتاب می نماید اما «دابس، آن شیطان رجیم و بر سیسای» محیل بر کنگره قصرش قهقهه می خنددو باز هم در رگ و روان دبیر و وزیر خود فروخته روح پلیدش را میدمد. سرانجام شیرازه ها پاره می شوند و در ایوان کیخسرو، زاغ و زغنخانه میکند. شاه به خاطر دفع شرو به پاس مردمیکه بر سر بود و نبودش همدگر را میدردیند رخت از ورطه میکشد و در زمهریری بی مثالبا دلی پر درد و جبین پر آژنگ راهی دیار غربت می شود و منزل را به منزل این بیت را زمزمه میکند:میروم تا که نشنوی نامماگر از نام من تر ننگ است«قاسم» تک تنها می ماند و قسم یاد میکند که هرگز در محضری ظاهر نشود و لب به بیت و غرل نگشاید، در «خرابات» در خلوت خانهیی کوچک مثل یک خم باده که ساهای سال با قلقل و غوغایش در خود میخروشد منزوی می شود.به «بچه سقا» خلف روستایی و ساده دل «غازی مرد» خبر می برند که قاسم به خاطر کسی شبها گریه می کند و هوای امارت امیر راندارد. و او هم نوکرانش را می فرستد تا قاسم را شباشب حاضر آورند. وقتی استاد به «ارگ» میرسد و او را تنهای تنها در تالاریخلوت و بزرگ رها می کنند در همان تالاری که شبی با «دابس» فرنگی مناظره داشت و «غازی مرد» مروارید های غلتان سرشکش را بادستمال حریر و معطر سترده بود. به ستونی تکیه می کند و نیرنگ روزگار را به یاد می آورد. دقایقی بعد، فشار دست سنگینی را بر شانهاش حس میکند و روبر میگرداند. «بچه سقا» موقر و آرام می پرسد: استاد بالاخره آمدی؟استاد سلام می کند و منتظر فرمان می نشیند اما بچه سقا به رغم تصور قاسم میگوید:استاد کار دنیا همی قسم است. دیروز دگی پاچا بود امروز مه، دنیا وفا نداره، بیا که بریم ده دربار غم غلط کنیم.»سپس بچه سقا وقاسم وارد تالار دگری میشوند که در آن درباریان دست به سینه منتظر ورود فرمانروا بودند . بچه سقا بعد از جلوس بالحن و لهجه خاصی از قاسم میپرسد : شنیدم که شوها گریه میکنی هه؟قاسم با تواضع جواب میدهد : بلی قربان .بچه سقا میپرسد: پشت کی ؟قاسم جواب میدهد : پشت امیر.بچه سقا میپرسد : همو دشمن مره میگی ؟قاسم میگوید : نخیرهمو دوست خوده .بچه سقا استفهام آمیز می گوید: خو خی خوب شد مالوم شد، تو ام دشمن است؟قاسم با فروتنی پاسخ میدهد: مه؟ نخیر، صاحب مه و دشمنی از هم دور استیم.بچه سقا میپرسد: چطور؟قاسم جواب میدهد: بر ازی که مه دشمنی را یاد ندارم.بچه سقا با شک و تردید می گوید: چه میفامم خدا بهتر می دانه!قاسم می گوید: استغفرالله، مه دروغه یاد ندارم.بچه سقا می گوید: عجب، هیچ دروغ نمیگی؟قاسم جواب میدهد: هیچوقت.بچه سقا میگوید: نی، شد نداره، دنیا قلب شده زمانه پر از دروغ شده، باورم نمیشه.قاسم با صداقت تمام میگوید: اگر دروغ بگویم دگه صدایم می شینه، دگه خانده نمی تانم.بچه سقا میپرسد: دشمنی چه، آیا دشمنی رام یاد نداری؟قاسم جواب میدهد: بلی صاحب، اگه دشمنی کنم دگه دلم چرک میشه بی سوز میشه.بچه سقا می گوید: شوه که شد پروا نداره چه نقص میکنی؟قاسم جواب میدهد: چرا صاحب سینه که بی سوز شد صدایم بی سوز میشه ،او وخت ساز از دستم میره، هیچ میشم، خانه خراب میشم.بال و پر بچه سقا می پژمرد و دقایقی به چرت میرود. از آن به بعد بی آنکه سرش را بردارد می گوید:خوب چه یاد داری بخان که دلم دق است.قاسم با کمی استرحام می پرسد: صاحب بی ساز؟بچه سقا می گوید: راست میگی، دست خالی آمدی؟قاسم پاسخ می بدهد: بلی صاحب مه گمان میکدم که مره بری کشتن میبرن.بچه سقا میپرسد: خوب چیته بیارن، کتی چی میخانی؟قاسم جواب میدهد:قربان کتی دستیم، کتی رفیقایم از یک دست هیچوقت صدای نمیایه. بچه سقا با جنباندی سر تصدیق می کند و آن وقت نوکران امیر،دسته استاد را حاضر میکنند و قاسم بی کینه و بی دروغ و بی حقد و حسد در مقام «بیرمی» مثل یک عاشق صادق می خواند:گلستان وفا بوی تو دارهشقایق لاله روی تو دارههموماهیکه از قبله زند سرچو آیینه عکس از روی تو داره***تبسم صبحدم بوی تو دارهشمیم هر دو گیسوی تو دارهسر عاشق هوای سجده یی چندبه محراب دو ابروی تو داره«بچه سقا» آهسته آهسته از مجلس جدا می شود و به دشت ها می رود و به وادی های «شمالی» استاد باز ناله سر میدهد:«شمالی لاله زار باشه به ما چی!»اما بچه سقا قبل از اینکه استاد مصراع دوم را بخواند مثل اسپند نیم سوخته از جا می جهد و بر آشفته میپرسد:هه چی گفتی استاد؟ «شمالی لاله زار باشه به ما چی؟» چرا چی!؟ پنجه های استاد روی پرده های هارمونیه کرخت می شود. طبله چیدق میماند و سر انگشت ربابنواز روی زه های رباب میمیرد. درباری های کاسه لیس و چاپلوس و پله بین با چشمانی پاره تر استاد را زیرنظر میگیرند و منتظر فرمان اند تا آن دهان مشکبیر و عنبربیز و در افشان را پاره کنند.«دبیر الدوله» وزیر هنر پیشین نرادی نردباز و حقه باز و تردست که با نرادی از دربار «غازی مرد» به دربار بچه سقا راه گشوده بود ازجا می جهد و پا پیش قبض بران و براقی نهیب میزند.بچه سقا می پرسد: خیریت است آغا بچه؟دبیرالدوله می گوید: قربان خیریت، مثلی که زبانش از بریدن اس؟بچه سقا باز میپرسد: زبان کی؟«دبیر الدوله» جواب میدهد: حضور، زبان «خلیفه قاسم».بچه سقا میپرسد: برای چی؟دبیرالدوله جواب میدهد: برای ازی که زبان درازی کد.بچه سقا میگوید: بسیار خوب، زبانشه می بریم، بسم الله بخی!«دبیرالدوله» آماده انجام خدمت می شود و خطاب به قاسم جیغ میزند: بی معرفت بی ادب بکش زبانته!استا به به چشمان جلادک چموش خیره میشود، به چشم های لق، موذی و شیادش که سالها تظاهر به شیفتگی سرو و صدای استادمیکرد و خود را بیش از دیگران فریفته و شیفته نشان میداد.استاد خونسرد و آرام می گوید: آغا زاده، ای زبان دروغ نگفته ای زبان بازی نداده و چپ و راست نرقصیده، این زبان فحش و دشنامنداده، ای زبان دو پشت و دورو نبوده، ای زبان صادق است مثل صبح صادق، ای زبان صد ها بلا ره دفع و صد ها سره از کشتن نجاتداده. یک زبان پاک نباید با تیغ ناپاک بریده شوه ،خوب است امیر صاحب، ای امره به یک مرد بته، به یک مرد که دستش به تیغ بیرزه.تیغ در دست درباری میلرزد و بچه سقا در دلش میگوید که زبان این مرد کم از تیغ تیز نیست.سپس با لحنی آرام از چاکر چموش و رنگ و رو باخته میپرسد:خوب نگفتی اگه زبان استاده ببریم کی عوضش میخانه؟دبیرالدوله جواب میدهد: حضور امیر صاحب، سازنده زیاد است. هر جت و جولا و دم و دلاک ای کاره کده میتانه.بچه سقا میپرسد: ده کجا، ده اینجا، ده دربار؟دبیرالدوله جواب میدهد:حضور امیر صاحب مقصدم ایست که او از ما نمیشه او «لاتی» است.بچه سقا میپرسد: منظورت از لاتی کیست؟دبیرالدوله رندانه با لبخندی جواب میدهد: قربان امان الله ره میگم.بچه سقا استفهام آمیز می پرسد: مگم تو چی؟ تو نوکرش نبودی؟دبیرالدوله در می ماند و با اضطراب جواب میدهد:صاحب ما بودیم. مگم توبه کدیم.بچه سقا میگوید: توبه؟ چرا؟ مرد هیچوقت از گپ خود نمیگرده.دبیرالدوله جواب میدهد: صاحب از دین گشته بود.بچه سقا جواب میدهد: غازی مرد از دین بر میگردد؟ عجب! خی بری چی غزا کد؟«دبیرالدوله» لا جواب می ماند و بچه سقا می گوید:مه پوست دوستای بی غیرت و بی وفا ره در چرمگری می شناسم.مه مرد، او مرد، تو سگه چی؟«دبیرالدوله» به لکنت می افتد و چیزهای نامفهوم می گویدبچه سقا می گوید:بشی نامرد، تو کجا و «غازی مرد» کجا، تو کجا و استاد کجا، استاد مرد خداست مرد حق است.چراغ دربار است، چراغ شار کابل است، چراغ کل شارا، اگه استاد بره دگه ای ملک سالای سال بی استاد میشه، مگم پاچا ماچا و وزیرو وکیل و سگ و سگر و مسقره و مشله هیچوقت کم نیست، میفامی هه؟دبیرالدوله با سری افگنده جواب میدهد: بلی صاحب و مثل موش به گوشه یی می خزد.آن وقت رو به قاسم میپرسد: خوب استاد بخان، دگیشه بخان چی بود. شمالی لاله زار باشه به ما چی؟استاد گلو صاف می کند و از چشمه سار سینه شفافش این سرود به بالا میخیزد:شمالی لاله زار باشه به ما چیزمستانش بهار باشه به ما چیشبم در گریه و روزم به زاریکه یارجان انتظار باشه به ما چی«بچه سقا» آرامشش را باز می یابد و پنجه های سحر آفرین استاد بار دیگر روی پرده ها می دود و از دل ساز نواهای سوزانی برمیکشد و حجاب تزویر و ریا را میدرد. انگار سرپنجه یی از غیب حایل ها و پرده را پس زند، بچه سقا از دیوار بلند ارگ شاهی از برج وباروهای شهر کابل بال می کشد و چون پاره ابری اشک آلود فراز «شمالی» سرشک می بارید.درباری ها حیرت می کنند چه هر گز نم اشکی، چشم بچه سقا را نیازرده بود. بچه سقا پس دست سنگینش را به چشمان میمالد«شمالی» را برابر چشمش می بیند. باغهای انگور را، رودخانه های نقره یی رنگ را، کوچه باغهای خلوت و تنگ را، دیوار های پخسه ییو پرچالها و پرچین های پست را.دختران روستایش «کلکان» را می بیند که چون لاله های باران شسته میان گندمزار ها می چمند و دزدکی برویش لبخند میزنند.قاسم ادامه میدهد:همیشه یاد رویت می کنم گلگلاب استی مه بویت می کنم گلاگر صد یار جانی داشته باشمفدای تار مویت میکنم گل«امیر» بیتاب می شود. از بیخودی به خود می پیچد، تاب از کف میدهد و سر شوریده و بیباکش را عاشقانه می جنباند.قاسم باز کردکی وار مثل عاشقان پاکباز شمالی نوا سر میدهد:ترا از دور می بینم چی حاصلبه پهلویت نمی شینم چی حاصلدرخت حسن تو گلزار باشهاز آن گل ها نمی چینم چی حاصلو بچه سقا با خود میگوید: چه حاصل! چه حاصل! چه فایده!و استاد باز در دل بچه سقا غوغا بر پا می کند:بهار و ابر و باران دلفریب اسنهال نورس من جامه زیب اسبرای عاشق دلداده از کفرخت باغ و زنخدان تو سیب اسو بچه سقا غرق در شبهای مهتابی میشود، غرق در چرت هایی که از آن شبهای مهتابی در دلش جوانه زده و بیخ و ریشه کرده اند.عشق و عاشقی یادش می آید، وفا و صفای … که بوی خوش میداد و از تنش عطر جوانی می تراوید و دق دل آدم را وا میکرد.شرشر آبها به گوشش می رسد شرشر آبهایی که چون استاد «مطرب صاحبدل» خوش می سرودند و گوش های آدم را پر از زمزمه خوبآور میکردند. تکک بیلش به یادش می آید که زیر نور مهتاب برق میزد و بر شانه سطبرش کمی سنگینی میکرد و شور جوانی و نشاط کاررا در رگهایش جاری میکرد. کردهای خرد و کلان پلوانک های گلی و آبگیر های کوچک و مرغابی ها و قاز ها و جویک جاری و پارهابرهای فراری و با غریوهای بابه غرغری در گستره اثیری و ملایم و رقیق نور ماه چار ده، مقابل دیدگانش دامن میگشایند و او را چونقطره یی در خود جذب می کنند پوستینچه اش را پس میزند کمرش را باز میکند و بیخودانه صدا می زند:اخ، اخ سوختم، استاد الهی زنده باشی!استاد با لبخند مهر آمیزی صدای دل بچه سقا را بدرقه کرده دوام میدهد:نمی مانه به تو ای حسن گلگوننمی مانه به من ای قلب پر خوننشو مغرور ده ای چار روزه دنیانماند تخت با سلیمان گنج به قارونو بچه سقا جواب میدهد:راست میگی، چه استادی! چه غازی مردی! حق داری گریه کنی ،باز ام گریه کو. لپ لپ گریه کو، راستی که غازی مرد مرد بود. مرد ونامرد از روی دوست و رفیقش شناخته میشن. میگم استاد هوشت باشه که کتی هر کس و ناکس نشینی، دنیا ره چغل گرفته، میترسمنامردا تره سر مه ضایع کنن، او وخت دنیا بی استاد میشه و پشیمانی فایده نداره.***«دبیر الدوله » وزیر هنر سابق را که از دربار بچه سقا به دربار جدید با صد چم و خم و چال وفن راهی برایش کشوده بود سرفه می گیردواستاد بار دیگر به تالار بر میگردد. نگاه های آن دو در یک لحظه تمام آن گذشته ها و تمام آن سالها را باز گو می کنند و مرد و نامردآشکار میشود.درین اثنا مصاحب خاص سر می رسد و بیخ گوش استاد میگوید:حضور امیر هنوز هم استراحتند ممکن است دیر شوه و شما باز ام معطل بمانین، آیا بهتر نیست یک وخت دگه یک روز دگه مشرفشوین؟و استاد آن زبان بی ترس و گویای زمانه شکر میکند. حاجب با تعجب علت شکرش را می پرسد و استاد از زبان «سعدی» شیرین سخنمیگوید:ظالمی را خفته دیدم نیم روزگفتم این فتنه است خوابش برده به!تا حاجب میخواهد ندای مخالفت بلند کند استاد باز هم از زبان سعدی میگوید:ذوالفقار علی در نیام و زبان سعدی در کام به!خدا حافظ جناب حاجب.
بیشتر بخوانید » -
طرح ادبی
من به جای شعر های اول صبح گاهی ترجیح می‌دهم تو را به خوانش بگیرم، به جای مهرماهی بودن ترجیح…
بیشتر بخوانید » -
-
