طالبان پاکستانی درد سر حکومت افغانستان

بقلم محترم اسحاق اتمر

با به قدرت رسیدن دوباره ای طالبان در ۱۵ اگست سال ۲۰۲۱ در افغانستان  معلوم است که گروه های تند رو اسلامی درین کشور قوت بیشتر حاصل کرده اند و حملات شان افزایش یافته است در طی یک و نیم سال گذشته داعش شاخه ای خراسان یک ادرس مجهول برای تمام حملات انتحاری و تروریستی در افغانستان شده است این درحالیست که دیگر گروه های تند رو از قبیل حزب التحریر- القاعده – تحریک طالبان پاکستان – ایغور – جنبش  ترکستان شرقی – تحریک طالبان تاجکستان – انصارالله –  وغیره نیز درین جا فعال هستند .

حضور بیشتر از شش هزار جنگجوی مسلح طالبان پاکستانی در داخل افغانستان به یک معضل بزرگ و درد سر ساز به حکومت طالبان تبدیل شده است.

 این گروه  در طی بیست سال حضور نیرو های نظامی امریکا و ناتو همواره در کنار طالبان بوده و هر از گاهی عملیات های پیچیده و گسترده ای بر علیه انها انجام داده است .

تحریک طالبان پاکستان یک سازمان تروریستی مستقر در مناطق سرحدی شمال غرب پاکستان است این سازمان در سال ۲۰۰۷ به رهبری بیت الله محسود ایجاد شد که هدف ان ازادی تمام مناطق پشتون نشین و صوبه سرحد از حاکمیت دولت پاکستان   و تطبیق شریعت اسلامی در این خطه می باشد اختلاف های زیادی در مورد تاریخ دقیق مرگ بیت الله محسود موجود است و اما به گفته ای نظامیان پاکستانی وی و همسرش بتاریخ ۱۲ اگست سال ۲۰۰۹ هدف حمله ای یک طیاره ای بی سر نشین در منطقه ای زنگار وزیرستان جنوبی قرار گرفت وکشته شد. شواهد نشان میدهد که تحریک طالبان پاکستان رابطه ای نزدیک و تنگاتنگی با سازمان القاعده دارد و بیشتر از ان سازمان الگو برداری نموده است.

تحریک طالبان پاکستان یا( تی تی پی) تاکنون دست به عمیلیات های متعددی در داخل افغانستان نیز زده است . حمله ای انتحاری در دسامبر سال ۲۰۰۹ بر پایگاه نظامی ایالات متحده امریکا در ولایت خوست که منجر به کشته شدن پنچ نظامی استخباراتی انکشور شد کار این گروه دانسته می شود همزمان به ان تحریک طالبان پاکستان دست به یک سلسله ترور های هدفمند در داخل پاکستان نیز زده است مسولیت ترور بی نظیر بوتو در سال ۲۰۰۷ و همچنان مسولیت بم گذاری در قونسلگری امریکا در سال ۲۰۱۰ در پشاور که سبب کشته شدن شش کارمند قونسلگری شد نیز بدوش این گروه میباشد همچنان تحریک طالبان پاکستان از زمان ایجادش جملات متعددی    بر نیرو های نظامی پاکستان نیز انجام داده است ناگفته نباید گذاشت که بیشتر این حملات بر مساجد – تکیه خانه ها و عبادتگاه های اهل تشیع صورت گرفته است بیشتر از کار شناسان را عقیده بر این است که اکثر گروه های هراس افگن توسط خود استخبارات پاکستان ساخته شده اند که هر از گاهی برای بیشبرد اهداف ستراتیژیک خود از ان استفاده می کنند.

طی سال گذشته مذاکرات بین طالبان پاکستانی و حکومت پاکستان با پا درمیانی گروه طالبان افغانستان در کابل برگذار شد که درین گفتگو ها تعدادی از نظامیان پاکستانی – علمای صوبه سرحد که رابطه و شناخت قبلی با طالبان افغانستان داشتند به کابل سفر کرده و شامل این مذاکرات گردیدند اما در نهایت این مذاکرات منجر به کدام نتیجه و یا توافق نشد ولی در عوض استخبارات پاکستان دست به یک سلسله ترور های هدفمند بر ضد طالبان پاکستانی در داخل افغانستان زدند که از ان جمله میتوان به ترور یاسر وزیرستانی در کندهار – حافظ دولت ومفتی حسن در پکتیا و مولوی عقابی در کنر اشاره کرد .

تحریک طالبان پاکستان از حکومت پاکستان چه می خواهند؟

تحریک طالبان پاکستان از دولت پاکستان می خواهد تا تمام زندانیان تحریک طالبان را از زندان ها ازاد کنند و سربازان و نظامیان پاکستانی تمام  منطقه ای قبایلی و وزیرستان را ترک نموده و امنیت منطقه را به نیرو های ملیشایی داده و نظام قبایلی سابقه را احیا کنند و همچنان درین مناطق قانون شرعی را نافذ نمایند.و اما حکومت پاکستان به این خواسته ها پاسخ مثبت نداده و در عوض نیرو های نظامی خود را درین مناطق افزایش داده است که در گذشته سابقه نداشته است.

حالا طالبان افغانستان دو انتخاب دارند :

اول اینکه طالبان پاکستانی را تشویق نمایند تا با دولت پاکستان مذاکره نموده و مشکل خود را با انها حل نماید

دوم اینکه اگر مذاکرات ناکام شود درین صورت حکومت پاکستان برحکومت افغانستان فشار می اورد تا طالبان پاکستانی را ازسرحدات  مرزی پاکستان دور نگهدارند تا  نتوانند از نقاط مرزی بر عساکر پاکستانی حمله نمایند درین صورت حکومت طالبان مجبور میشود تا طالبان پاکستانی را به مناطق شمال کشور منتقل نموده و زمینه ای اسکان انها را در انجا فراهم نماید اما اینکار ناممکن به نظر می رسد جون گروه های هراس افگن دیگر از قبیل ایغور – داعش – انصارالله – حزب تحریرو القاعده هم اکنون در انجا وجود دارند و اینکار ممکن است سبب مخالفت انها گردیده وزمینه ای برخورد این گروه ها را در مناطق شمال کشور مساعد سازد گرچه در گذشته های نه چندان دور همکاری های بسیار نزدیک بین گروپ های ازبک و تحریک طالبان پاکستان وجود داشته ولی این بدان معنی نخواهد بود که چنین مخالفتی صورت نگیرد اما حکومت طالبان از  اینکه تمام این گروه های هراس افگن باالاخره با هم متحد شده و علیه طالبان بجنگد نیز بیم دارد چون داعش خراسان عملا در مناطق شمال در حال گسترش است داعش در پی تسخیر یک جغرافیا در منطقه برای خود است چنین به نظر می رسد که داعش خراسان در پی یک نبرد گسترده با حکومت طالبان افغانستان  است.

بازگشت دوباره ای طالبان پاکستانی به مناطق  قبایلی :

در سالهای قبل بین دولت پاکستان وبعضی از گروپ های طالبان پاکستانی گفتگو های نیز صورت گرفته که سران قبایل نیز در ان شامل بوده اند اما این مذاکرات هیچگاهی ثمر بخش نبوده است .

از سال ۲۰۰۲ تا سال ۲۰۰۹ بعضی از سران طالبان پاکستانی چون نیک محمد وزیر – بیت الله محسود – ملا فضل الله – مولوی نذیر  و حافظ گل بهادر در مناطق قبایلی صاحب اثر و رسوخ خاص بوده اند انها حتی در بازار های مناطق قبایلی دفاتر خود را باز نموده  و نظام عدالتی خود را نیز قایم کرده بودند و به جمعاوری پول از مردم نیز می پرداختند.

بعضی از احزاب مذهبی پاکستان را عقیده برین است که باید مسوولیت امنیتی مناطق قبایلی به انها سپرده شود و مانند لشکر صلح از انها استفاده شود اما مردم صوبه سرحد از بازگشت انها حمایت نمی کنند .

با در نظر داشت تحارب گذشته اکثر احزاب سیاسی پاکستان خواهان مذاکره با طالبان پاکستانی نیستند چنانچه عالم زیب محسود یکی از سران قبایلی مربوط به منطقه ای شوال وزیرستان جنوبی در یک گرد همایی گفت که باشنده گان قبایلی مسوولیت مذاکره صلح طالبان پاکستانی را به عهده نمیگیرد  چنین معلوم میشود که دولت پاکستان توافق بعضی از سران قبایلی را در زمینه بدست اورده باشد و یا هم در پی اوردن انشعاب در بین رهبری طالبان باشد تا اهسته اهسته بتواند این جنبش را ضعیف سازد  اما دشوار به نظر می رسد که دولت پاکستان با تحریک طالبان پاکستان به یک موافقه ای صلح  برسد درین صورت دولت پاکستان فقط یک انتخاب دارد و ان نپذیرفتن یک حرکت تند رو مذهبی در پاکستان است و بس.